Hangi Laborotuar Testlerine İhtiyacınız Olabilir?
Siz muhtemelen hangi laborotuar testlerinin radarınızda olması gerektiğini merak ediyor olabilirsiniz. Laborotuar testleri mevcut durumunuzu değerlendirmek ve zaman içerisinde onu takip etmek içindir, böylece sağlığınızı yeniden canlandırmak ve sürdürmede problem ortaya çıkmadan zamanında ve etkin önlemler alabilirsiniz. Aşağıda birçok kişi (tam ve bitkisel yiyecek tüketenler de dahil olmak üzere) için en önemli testlerden bazıları mevcut
Enflamasyon
Testler: Hs-CRP, ESR (Eritrosit Sedimantasyon Oranı)
Yüksek Duyarlı CRP (Hs-CRP) enflamasyonun major belirleyicilerinden birisini arar, c-reaktif protein (kısaca CRP). Araştırmacılar enflamasyonun birçok hastalığın kök nedeni olduğunu keşfetmektedirler. Eğer kanda yüksek seviyelerde CRP tespit edilirse, bu daha yüksek bir koroner arter hastalığı ya da bir kalp krizi geçirme riskini gösterir. CRP litrede mg olarak ölçülür (mg/L).
Devamlı yapılan ayrı bir CRP testi de olduğunu bilin, fakat hs-CRP testi kronik enflamasyon için daha fazla duyarlı olmaya eğilimlidir ve bu yüzden sizing için daha doğru bir yatırım olabilir.
ESR (eritrosit sedimantasyon oranı) testi belirli enflamatuar hastalıkların sürecini takip etmek için yararlı olabilir. Kanın yerleştirildiği bir test tüpünde, eritrositleri ya da kırmızı kan hücrelerini inceler. Bir araya gelip birlikte kümelenirlerse, sağlıklı kırmızı kan hücrelerinden daha çabuk dibe çökerler, bu da enflamasyonu gösterebilir. Bir saat içerisinde ne kadar çok dibe çökerlerse, sisteminizin enflamatuar cevabı o kadar güçlü olur.
Diyabet
Testler: Açlık Glukoz, Hemoglobin A1c
Açlık Glukoz Testi: Açlık glukoz testi, size, aç olduğunuzda, örneğin sabahları ilk iş olarak, kan şekerinizin ne olduğunu söyler. Normal olarak kan şekeriniz yemek yedikten sonra yükselir, fakat eğer sağlıklı insulin cevabınız varsa, 2 – 3 saat içerisinde, kendi normal seviyesine geri gelir. Fakat iyi yönetilmeyen diyabette, ya da diyabet yönetimi planı bir parça ayarlama gerektirdiğinde, açlık glukozu normalden daha yüksek olabilir. Bu itibarla, bu test diyabet ve prediyabet tanısı için kullanılabilir.
Hemoglobin A1c, son üç ay boyunca kan şekeri seviyelerinin iyi kontrol edilip edilmediğini gösterir. Seviyeler anormal olduğunda bu prediyabeti ya da diyabeti gösterebilir.
Tiroid
Test: TSH (Tiroid Stimulan Hormon)
Tirotropin de denilen TSH testi, tiroid hastalıkları için mükemmel bir görüntüleme testidir. Beyninizdeki epifiz bezinde yapılan TSH’ı ya da tiroid stimulan hormonunu ölçer ve kilo, beden ısısı, kas gücü ve ruh hali gibi şeyleri düzenler. TSH seviyelerinize bağlı olarak, epifiz beziniz, onu sağlıklı sınırlarda muhafaza etmek için az ya da çok yapar. Bu yüzden, TSH testi, seviyelerinizi, bu sınırların dışında gösterdiğinde, bu, tiroidinizin gerektiği gibi çalışmadığını gösterebilir. TSH’ın yükselmiş seviyeleri, tiroid bezinizi uyarmak için çok fazla çalışmakta olduğunu ve bedenin daha fazla tiroid hormonları ürettiğini gösterir.
Nutrients
Testler: 25(OH)D3 Vitamini, B12 Vitamini, Homosistein, Demir, Ferritin, Çinko, Selenyum, Magnezyum, Omega-3/Yağ asitleri.
Onlara yeteri kadar sahip olduğunuzdan ve sindirebildiğinizden emin olmak için bazı önemli besleyicilerin kan seviyelerini bilmek yararlı olabilir. Bunlardan bazıları, yeterli seviyelere sahip olmak için takviye ihtiyacı olabilen bitkisel beslenenler için özellikle tavsiye edilirler.
* D Vitamini
* B12 Vitamini
* Homosistein
* Demir ve Ferritin
* Çinko
- Selenyum.
- Magnezyum
- Omega-3
Kolesterol
Testler: Total Kolesterol, Trigliseritler, LDL (kötü) Kolesterol, HDL (iyi) Kolesterol, Total Kolesterol/HDL oranı
Kolesterolünüzü ve diğer kan yağları seviyelerinizi anlamak önemlidir, çünkü kolesterolün belli cinslerinin yüksek seviyeleri, kalp hastalığı, kalp krizi ve felç için yüksek bir risk gösterebilir. Sağlık hizmeti uygulayıcıları, bu testleri yıllık sağlık muayenelerde sıklıkla isterler
Total Kolesterol: Kolesterol hücrelerinizde bulunan mumsu bir maddedir ve total kolesterol, HDL, LDL ve trigliseritlerinizin %20’sinin birlikteliği ile ölçülür.
Trigliseritler: Trigliseritler, kanda bulunan bir çeşit yağdır. Bedenin kullanmadığı her kalori, derhal yağ hücrelerinizde trigliseritler olarak depolanabilirler.
LDL (kötü) Kolesterol: LDL düşük yoğunluklu lipoproteinleri temsil eder. Bundan çok fazla sahip olduğu için bazen ‘’kötü’’ kolesterol olarak anılır ve arterlerde de kolesterol’ün birikmesine destek verir.
HDL (iyi) Kolesterol: HDL yüksek yoğunluklu lipoproteinleri temsil eder. Sıklıkla ‘’iyi’’ kolesterol olarak adlandırılır, çünkü rolü kolesterolü bedeninizin diğer bölümlerinden, alındığı yere, karaciğere transferini yapmaktır.
Total Kolesterol/HDL Oranı: Bu oran, kalp hastalığı, kalp krizi ya da felç durumları riski taşıyıp taşımadığınızı göstermeye yardımcı olabilir. Bazı araştırmalar, 3.5 ya da daha aşağıda olan bir oranın kalp hastalıklarını önlemek ya da iyileştirmek için ideal olduğunu öne sürmektedir.
Kapsamlı Metabolik Panel
Testler: Serum Sodyumu, Potasyum, Klorid, Serum Kreatinin, Kan Üre Nitrojen, tahmini Glomerüler Filtrasyon Oranı (GFO), Karbon Dioksit, Kalsiyum, Total Protein, Albumin, Globulin, Albumin/Globulin Oranı,, Total Bilirubin, Alkali Fosfat, AST, ALT
Bu testler karaciğer ve böbrek fonksiyonlarını ölçer, aynı zamanda da kan dolaşımınızdaki protein ve elektrolit depolarına bakar. Bunlar bazen yıllık sağlık muayenelerindeki laborotuar çalışmalarının bir bölümüdür ve özellikle eğer karaciğer ve böbrek sağlığı ile ilgili endişeli iseniz ve onları takip etmek zorundaysanız, anlamanıza yardımcı olurlar.
Örneğin, Glomerüler Filtrasyon Oranı, böbrek fonksiyonunuzun en iyi ölçüm yöntemi olduğu düşünüldüğü için çok sıklıkla kullanılır. 100 lük bir değer olarak kurulmuştur. Yani böbreğinizin %100 çalışmakta olduğu anlamındadır. Eğer GFO 65 ise, bu böbreğinizin %65 çalıştığını gösterir.
Karaciğer için, AST ve ALT, eğer karaciğer hastalığınız ya da karaciğer hasarınız varsa, karaciğerinizdeki toksinleri belirlemeye yardım edebilen iki çok önemli karaciğer enzimidir. Bu değerlerin normalden daha yüksek olması endişelenecek bir nedeni gösterebilir.
TKS (Tam Kan Sayımı)
Testler: Kırmızı Kan Hücreleri Sayısı, Beyaz Kan Hücreleri Sayısı, Hemoglobin, Hematokrit, MCV, MCH, MCHC, RDW, Trombosit Sayısı, MPV, Nötrofil, Lenfosit, Monosit, Eosinofil, Bazofil
Tam bir kan sayımı anemiyi ya da kan hücre sayımınızda her tür anormalliği kontrol eder. Aynı zamanda kemik iliğinizin fonksiyonunu da değerlendirmenin mükemmel bir yoludur. Bir çok yıllık sağlık kontrollerinde uygulanan standart bir testtir.
TKS değerleri, bedeninizin ne kadar yeni kan hücresi yaratıyor olduğunu ve kan hücrelerinin sayısını ve şeklini de gösterir. Aynı zamanda anemiyi (kansızlık), kemik iliği hastlıklarını, orak hücreli anemiyi, enfeksiyonları, besin yetersizliklerini, ilaç kullanımının yan etkilerini ve bazı kanserleri de belirlemeye yardımcı olabilir. Örneğin, normalden daha düşük olan bir kırmızı kan hücre (RBC) sayısına sahip olmak anemiyi (kansızlığı) gösterebilir. Muhtemelen normal hemoglobin seviyelerinden daha azına sahip olacaksınız, çünkü hemoglobin, kırmızı hücrelerle taşınırlar. Düşük ferritin seviyeleri, de kansızlığı gösterebilir, çünkü ferritin demir içeren bir kan proteinidir. Ve eğer beyaz kan hücreleri (WBC) yüksek ise, bu çok sıklıkla bedeninizin bir enfeksiyonla aktif olarak savaştığını gösterir. Çünkü beyaz kan hücreleri hastalıklarla savaşan hücrelerdir.
Test Sonuçlarınızı Yorumlamak
Sonuçları almak yeterli değildir. Test sonuçlarınızı yorumlamak ve ihtiyaç duyulan yerlerde harekete geçmeniz gerekir. Ve sağlığınızın sorumluluğunu almanızda sizi cesaretleniyorken, bunun, yalnız olmanız gerekiyor anlamına gelmediğini bilmelisiniz. Muhtemelen, reçetesi satılan ilaçlara erişemeden ya da sigortadan finansal yardım olmaksızın, gördüğünüz şeyi anlamanıza yardım edebilecek, bir plan oluşturmanıza rehberlik edebilecek ve bazı vakalarda daha fazla test isteyebilecek ya da tedavi önerebilecek bir sağlık hizmeti profesyoneline ihtiyacınız olacak. Eğer mevcut doktorunuz buna istekli değilse ya da bilgisi yeterli değilse , hangi tarz doktor, yolculuğunuza rehberlik edebilir? Eğer ABD’de iseniz ve bitkisel yaklaşımı temel almış bir doktor arıyorsanız, yiyeceği bir ilaç olarak değerlendiren yaklaşım sunan bir sağlık profesyoneli bulmanıza yardım edebilecek bir arama motoru mevcut. Doktorlara ilave olarak, bu veri tabanını, bitkisel yaklaşımı uygulayan kayıtlı diyetisyenleri, hemşireleri ve sağlık koçlarını bulmak için de kullanabilirsiniz. Onlar, yaşam tarzı değişimleri ve bir sağlığı koruma planı ile birlikte laborotuar testlerini yorumlamanıza yardım edebilirler. Bu servis sağlık sigortasını kabul etmemektedir. Bununla birlikte tüm ücretler listelenmiş ve hatta doktorlara ilişkin her bilgiyi alabilirsiniz. Bu veri tabanına uluşlaraarası da ulaşabilmek mümkün.
Gücünüzü Geri Alın
Bilgi güçlendirebilir ve laboratuar testleri size kritik olarak önemli bilgiyi verebilir. Yiyecekleri bir ilaç gibi kullanan ya da diğer yaşam tarzı yaklaşımlarını merkezine almış bulunan sağlık hizmeti uygulayıcıları ile çalışmanız, sonuçları yorumlamanızda ve ister korunma, tersine çevirme ya da en uygun olan daha sağlıklı bir yaşam yolunda ilerlemenizde size yardımcı olabilir.