Bir Yiyecek Alerjisi Nedir?
Bir bir yiyeceğin içindeki belirli bir protein karşı bağışıklığımızın bir cevabıdır. Bir alerjen olarak nitelendirmek için, sorgulanan yiyecek bir çok kişi için normalde zararsız olmalıdır. Antifrize karşı allerjik olabilirsiniz, çünkü antifriz ciddi ölçüde toksiktir. Bir alerji, esas olarak, bağışıklık sisteminizin, başka şekilde bir problem olmayacak maddeleridir.
Peki şimdi, alerjik olduğunuz bir yiyeceği tükettiğinizde olan şey nedir? Başlangıçta bağışıklık sisteminiz antikorlar üretir – söz konusu yiyeceklere doğru hareket ederler – çevrelemek, nötralize etmek, tahrip etmek ve elimine etmek anlamına gelmektedir. Bağışıklık sisteminizin bu potansiyeli normal olarak iyi bir şeydir; Bu olmadan, bir soğuk algınlığı ya da bir enfeksiyon ve potansiyel olarak neredeyse bizi öldürebilecek olan her şeyle mücadele edemeyiz. Yinede, bir alerji vakası, bir mumu her yakışınızda, bir yangın söndürücüyü boşaltmak gibi bir şeydir.
Antikorlar, alerjik semptomlara neden olan çeşitli kimyasalları serbestleştiren hücrelere doğru seyahat ederler. Çoğunlukla, bu semptomlar, burun, akciğerler, boğaz, sinüsler, kulaklar, mide iç yüzeyi ya da ciltte oluşur. Aaaai.org’da daha fazla semptom bulabilirsiniz (American Academy of Allergy, Asthma, and Immunology).
Ani olarak yaşamı tehdit edebilen alerjiler, tipik olarak başlatan yiyeceğin yenilmesinin ya da alerjenle temasa geçilmesinin ilk dakikalarında ortaya çıkar. İki temel metabolik yolu vardır. Çabucak eyleme geçeni, immunoglobulin E (IgE) denilen bir antikoru içerir. Diğeri ise, non-IgE metabolik yolu daha uzun olanı – eyleme geçmek bir kaç hafta ya da bazı vakalarda daha da uzun sürer.
Alerjiler , yiyecek hassasiyetleri ve duyarlılıkları bakımından anlamlı ölçüde farklıdırlar. Yiyecek hassasiyetleri, tipik olarak gizli, güç algılanan bir bağışıklık cevabını başlatır ( yorgunluk, eklem ağrıları, kırmızı döküntüler vs. ). Ve bir yiyecek duyarlılığında ise etkiler sıklıkla sadece mide-barsak sistemindedir.
Yiyecek Alerjisi Belirtileri
Bir yiyeceğe karşı gelişen en önemli alerjik reaksiyon, anaflaksi denilen, yaşamı tehdit eden bir duruma neden olabilir. Anaflaksi kelimesi Yunanca’dan gelmektedir. ‘’Ana’’ – yukarıya doğru -, ‘’flaksi’’ – koruyucu, gardiyan, demektir. Anaflaksiyi, uçan bir sineği bir balyozla ezmeye çalışmak gibi düşünebilirsin. Sinek muhtemelen iyi olacaktır ama duvarların, pencerelerin durumu hiç de iç açıcı olmayacaktır.
Tüm dünyada süregiden bu berbat balyozlamalardan çok sayıda var. USA de yaklaşık 1/50 kişi, bir ya da başka bir nedenden (sadece yiyecek değil) anaflaksiyi deneyimlemektedir. Yiyecek alerji semptomları tipik olarak, alerjen ile temasa geçtiği andan itibaren 5 – 30 dakika içerisinde başlar ya da bazen bir saate kadar uzayabilir.
Yiyecek alerji semptomları şunlardır:
- Kırmızı döküntüler, genellikle kaşıntılı olan ürtikerler/ kırmızı kabarık döküntüler şeklinde,
- Boğazın ya da bedenin diğer bölgelerinin şişmesi
- Hırlama, nefes almada zorluk, ya da yutmada güçlükler
- El ve ayaklarda karıncalanmalar
- Kan basıncının çok fazla düşmesi ve şok (anafilaktik şok)
- Bilincin kaybı
Bir arkadaşımın anafilaktik reaksiyonu (yıkanmamış ve soyulmamış bir mangodan kaynaklanan) yukarıda belirtilen semptomların çoğunu sahipti, beraberinde güçlü bir panik atak ve kesin ölüyorum hissiyatı vardı. Oldukça hızlı bir medikal dikkat olmasaydı ölebilirdi.
Anafilaksi, tıbbi bir aciliyet gerektirir, ancak acil tıbbi müdahale gelinceye kadar epinefrin enjeksiyonu (en iyi bilinen marka EpiPen) ile tedavi de edilebilir.
Bütün alerjik reaksiyonlar her zaman bu kadar ciddi değildir. Non-anafilaktik olan reaksiyonlar şunlardır:
- Ürtikerler ya da kırmızı kaşıntılı cilt
- Tıkalı ya da kaşıntılı burun, hapşırma, sulu gözler
- Şişlik
- İshal, hazımsızlık, bulantı, aşırı miktarda gaz ve kusma gibi midebarsak sorunları
Kimde Bir Yiyecek Alerjisi Olabilir
Yiyecek alerjileri, her ne kadar çocuklarda daha yaygın olsa bile, hem çocukları hem de erişkinleri etkileyebilir. Neden ya da nasıl olduğunu bilemiyoruz, fakat insanlar büyüdükçe çocukluk çağı yiyecek alerjileri azalabilir. Örneğin, çok ciddi bir reaksiyon hikayesi olsa bile inek sütü, yumurtalar, soya ve buğdaya karşı olan bir çok çocukluk dönemi alerjileri son bulur. Yer fıstığı, çam fıstığı, balık ve kabuklu deniz hayvanları gibi diğer yiyecek alerjileri erişkin dönemi boyunca ısrarla devam etmeye eğilimlidirler. Ve bazı erişkinler yaşamları boyunca yeni alerjiler de geliştirebilir.
Önemli Yiyecek Alerjenleri
Bir alerji, bağışıklık sisteminin aşırı bir reaksiyonu olduğu için, hemen hemen her yiyecek, teorik olarak alerjik bir reaksiyonu tetikleyebilir. Pratikte, yine de bir avuç müşterek yiyecek alerjisini başlatanları var (bir coğrafik bölgeden diğerine hafifçe değişebilir).
USA de UK de , sekiz önemli yiyecek alerjik reaksiyonların %90 ‘ından sorumlu bulundu:
- Süt
- Çam fıstığı
- Yumurtalar
- Yer fıstığı
- Balık
- Buğday
- Kabuklu deniz hayvanları (yumuşakçalar ve kabuklu hayvanlarda dahil)
- Soya fasulyesi
USA’de ki immunoloji uzmanları yakın bir zaman önce önemli yiyecek alerjenleri listesine yeni bir yiyecek daha eklediler. 23 Nisan 2021 de Yiyecek Alerjisi Güvenliği, Tedavi, Eğitim ve Araştırma kurulu yasal olarak , susamın dokuzuncu önemli alerjen olduğunu bildirdi ve USA yönetimi tarafından tanındı. Yiyecek üreticilerine yeni etiketleme kurallarına uymak için zaman verildi, bu değişiklik 1 Ocak 2023 den itibaren etkili olacak.
Kanada ve Avrupa birliği (EU), kereviz, hardal, sulfur dioksid ve sülfitleri mevcut alerjenler listesine aldılar. Bir 2015 çalışması, Latin Amerikada ve tropikal bölgede mevcut alerjenler olarak kırmızı acı biber, domates, muz, guava ve mangoyu da bildirdiler.
Gıda Katkı Maddeleri Alerjileri
Alerjik reaksiyonları başlatabilen sadece bitkiler ya da hayvansal bileşenler değidir, yiyecek katkı maddeleri de olabilir. Bunlar, FD&C Sarı No.5 (akatartrazine), koruyucular BHA ve BHT, ve tatlandırıcı aspartame’dır. Aynı zamanda lecithin ve gumlar gibi doğal katkılar da ve carmine (bazı böceklerin kabuklarından elde edilmiş kırmızı bir renk) ve annatto (tropical bir ağacın tohumlarından yapılan turuncu-kırmızı renkli boyalar) da vardır.
Nadir Görülen Yiyecek Alerjileri
Oldukça nadir görülen diğer tip yiyecek alerjileri de vardır. Eğer bu konuda daha derin bir araştırma yapmak isterseniz, iyi bir kaynak, önceden de bahsettiğim aaaai.org web sitesidir.
Ağzın Alerji Sendromu (bazı yiyecek ve sebzelerle tetiklenir), Yiyecek-Proteininin Başlattığı Enterokolit Sendromu (bir bebek katı yiyeceklere erkenden maruz bırakıldığında alerjik bir reaksiyon oluşur) ve Eozinofilik Esofajit (tanı koymak biraz karmaşıktır, çünkü semptomları başlatan yiyeceği yedikten sonra, onların görünür olması bir zaman alır) üzerinde yazılar bulabilirsiniz. .
Bahsedeceğim, relatif olarak nadir görülen bir diğer alerji, kısmen her yıl daha fazla sık görülen, alpha gal’dir. Alpha-gal galakto-alpha-1.3-galactose – memelilerin etinde bulunan nadir karbonhidratlardan birisidir. Alerji, bir ısırık ile başlar ve sığır, koyun, domuz, geyik eti ve diğer etler ve süt ürünleri ve jelatin gibi ürünlerden elde edilen hayvansal ürünlerin yenmesini çok hoşnutsuz hale getirir. Çoğu kişi içinde oldukları bu durumun farkında bile değillerdir. Bir çok alerjik reaksiyonların aksine, alpha-gal’in semptomları tipik olarak 2 – 6 saat içinde ortaya çıkar.
~ FOOD REVOLUTION NETWORK