AYURVEDA ve KITCHARI
Birisi bize, yolumuzu enerji dolu bir sağlığa doğru aydınlatan, dünya üzerinde bir amaç hissi ile yönlendiren bir el uzatsaydı, çok şaşırtıcı olmaz mıydı? Bu bir fantezi gibi duruyor olabilir, ancak böylesi bir destek Ayurveda’da mevcut. Huzurlu, memnun ve coşkulu bir yaşamı keşfetmenin gerekli adımlarını atarken, bunun bireye bağlı olduğunu hatırlatırken, kendi tüm insan potansiyelimizi gerçekleştirmemize yardım edecek rehber prensipler sunmaktadır.
Ayurveda kelimesi iki Sanskrit kelimeden oluşmuştur. Ayur, ‘’yaşam’’ ve veda, ’’bilgi’’ anlamına gelmektedir. Bu güçlü eski tıp sistemi binlerce yıl yaşındadır, fakat günümüzle her zaman ilintili kalmıştır. Bu gelenek, hepimizin, optimal bir sağlık için kişisel bir tasarı ile dünyaya geldiğimiz inancında köklenmiştir.Bizim ‘’anayasamız’’ olarak adlandırdığımız şeydir bu. Böyle doğarız.
Ayurveda bireyi kucaklar, - Vata, Kapha ve Pitta - dosha’larını anlamak bu bakımdan önemlidir. Doğanın bu enerji dolu güçleri fizyolojimizin güçleridir ve her birinin bedende fonksiyonel olan bir rolü vardır. Optimal sağlık ve uzun ömürlülük için ideal olan, bu üç dosha’nın eşit ölçüde dengesinin korunmuş olmasıdır. Doshalar denge dışındaysa, kabızlık, anksiyete, eklem ağrıları, kilo kaybı, göğüs ağrısı, ciltte döküntüler ve huzursuzluk gibi fiziksel ve davranışsal semptomlar ortaya çıkar. Neyse ki, beslenme, egzersiz ve diğer yaşam tarzı faktörleri ile doshaları yeniden dengelemek mümkün olur.
KITCHARİ
‘’Karışım’’ olarak tercüme edilen Kitchari, Ayurveda tıbbı içinde tüm üç doshayı dengeleyen temel şifalandırıcı öğündür. Yemek, tipik olarak sarı mercimek ve basmati pirincinden yapılır. Kitchari içinde; kişniş, hardal tohumu ve zerdeçal, asafoetida (hing de denir) gibi çeşitli aromatik baharatlar gibi diğer malzemeler de vardır.. Asafoetida güney batı Asyaya özgü bir baharattır ve, inanılmak biçimde acı bir tadı , piştiğinde yumuşayan sülfürik bir kokusu vardır. Asafoetida, sindirime ilişkin bir yardımcı olarak pişirme sırasında sıklıkla kullanılır. Çünkü baklagiller ve cruciferous sebzeler gibi gaz üreten yiyeceklerdeki enzimleri parçalamaya yardımcıdır. Hindistan’da popüler bir yiyecek olan Kitchari’nin binlerce versiyonu vardır. En geleneksel tarifler, arındırılmış tereyağ olan Ghee ile hazırlanır. Siz, bu şifalandıran öğünü, kendi ağız tadınıza mükemmel şekilde uygun hale getirmek için, yaratıcılığınızı kullanarak, arındırıcı özelliği onaylanmış favori sebzelerinizi ilave edebilirsiniz.
Malzemeler:
1 kap (yaklaşık 250mg) sarı mercimek (kabukları alınmış)
½ kap basmati pirinci
1 çay kaşığı hindistancevizi yağı
1 çay kaşığı hardal tohumu
½ çay kaşığı rezene tohumu
1 çay kaşığı öğütülmüş kimyon
1 çay kaşığı zerdeçal
1 çay kaşığı öğütülmüş kişniş
¼ çay kaşığı öğütülmüş çemen
¼ çay kaşığı asafoetida (hing – çadıruşağı otu ya da şeytantersi otu)
½ yemek kaşığı taze zencefil, ince kıyılmış
5 kap filtre edilmiş su
3 adet kombu (her biri 3cm, isteğe bağlı)
3 kap organik sebze
2 kap yeşiller (karalahana, taze ıspanak ya da roka)
½ çay kaşığı tuz
Servis ederken:
Rendelenmiş tatlandırılmamış Hindistan cevizi
Taze kişniş
Taze limon.
Hazırlanışı:
Sarı mercimek, pirinç ve baharatları ölçün. Taze zencefili rendeleyin ya da ince dilimler halinde kesin, eğer kullanacaksanız kombuyu küçük parçalara ayırın. Kombu yenilebilen sindirime destek veren demir ve kalsiyumdan zengin bir deniz bitkisidir.
Bir çay kaşığı hindistancevizi yağını orta dereceli düşük ısıdaki geniş derince bir tavada eritin. Hardal ve rezene tohumlarını ilave edin ve yaklaşık 30 saniye kokuları çıkıncaya kadar pişirin.
Zencefil , sarı mercimek ve pirinç ile birlikte diğer baharatları da ekleyin. Sarı mercimek ve pirinci baharat karışımı ile iyice karıştırın ve 2 dakika kadar daha soteleyin.
Tavaya suyu dökün ve kombuları ilave edin. Karışımı kaynama noktasında getirin ve bir kapak ile kapatın ve ateşi kısarak hafif ateşte pişirin. 20 dk kadar pişirin.
20 dakika sonra, tatlı patates, karnabahar, havuç, kırmızı pancar ya da brokoli gibi sertçe olan sebzelerden arzu ettiklerinizi ilave edin. Kapağı tekrar kapatın ve sebzeler yumuşayıncaya kadar yaklaşık 10dk kadar daha pişirmeye devam edin.
Tavayı ateşten alın. Kitchariye tuz ve yeşilleri ilave edin.
Servis ederken kitchariyi kaselere alın ve rendelenmiş hindistancevizi, taze kişniş ve limon dilimleri ile süsleyin.
NOT: Eğer süt ürünlerini tolere edebiliyorsanız, hindistancevizi yağı yerine arındırılmış tereyağı (ghee) kullanabilirsiniz.