Adaçayından Sağlık, Cilt ve Saçlar İçin 20 Muhteşem Yarar
Üzerinde yaşadığımız dünya ile ilgili farklı düşünmeye ve onu farklı açılardan gözlemlemeye başladık. Günümüzde, bu dönüşümün sonucu gelişen genel eğilim daha doğal olmaya yönelmek olmuştur. Doğa, ihtiyacımız olan herşeye sahiptir ve eğer yaşamımıza değer veriyorsak, bedenimize aldığımız kimyasalların miktarını en az seviyeye indirmek çok anlamlı olacaktır.
Otsu bitkilerin, hem mutfakta hem de tedavi edici olarak kullanılmaları çok eski zamanlardan bu yana değerli bulunmaktadır. Çoğu beslenmemizin önemli bir parçasını oluştururlar. Adaçayı, Roma İmparotorluğu zamanlarından bu yana bilinmektedir. Sonbahar boyunca özellikle geleneksel akşam yemeklerinin önemli baharatlarındandır. Esas olarak, yabani mercan köşkü, biberiye, lavanta, fesleğen ve kekik ile birlikte, Lamiaceae (nane) ailesine ait her zaman yeşil olan ve Güney Doğu Avrupa ve Akdeniz’e özgü bir bitkidir. Bilimsel ismini Latince bir kelimeden ve ‘’korunmuş olan’’ anlamına gelen ‘’salvere’’ den almıştır. Salvia Officinalis.
Bu otumsu bitki 30cm ya da daha fazla yüksekliğe kadar büyür. Gümüşümsü berrak çiçekleri ve dokusundaki damarsı çizgileri ile grimsi, boz yeşil mızrak şeklinde yaprakları vardır. Çiçekleri genellikle, hoş bir aroma ile birlikte mavi, mor, pembe ve beyaz renktedir. Çoğunlukla Ağustos ayında açarlar. Gerçekten, bitkinin bütün parçaları güçlü bir kokuya ve dokusundaki uçucu yağların varlığı nedeniyle sıcakımsı ve bir miktar acı lezzete sahiptir. Bu efsanevi otsu bitkinin muhteşem sağlık nitelikleri, onu geleneksel Avrupa ve Çin tıbbında temel ürün yapmıştır. Bunun yanısıra özgün hoş aroması nedeniyle, sabun ve kozmetiklerin üretiminde de bir koku olarak kullanılmıştır. Bütün yıl boyunca taze, kuru ve toz formlarında mevcut olarak varolur.
Adaçayı Tipleri:
Adaçayının sayısız çeşidi vardır. Bunların arasından en yaygın olarak, hem mutfakta hem de tedavi edici özellikleri için yetiştirilenler şunlardır:
Clary Adaçayı: Güçlü aromatik yaprakları ile karakterizedir ve çoğunlukla parfümeride ve ağız gargarasında kullanılır.
Üç Parçalı Adaçayı: Parçalı yaprakları ile geniş daimi bir çalı şeklindedir.
Ananas Adaçayı: Bu çeşidin taze yaprakları içecek ve tatlılara lezzet ilave etmede kullanılır.
Gök Mavisi Adaçayı: Bu çeşit Meksikaya özgüdür. Mavi çiçekli büyükçe bir bitkidir ve her derde deva olarak kullanılır.
Adaçayının Cilde İlişkin Yararları:
Adaçayı cildinizi sağlıklı, canlı ve güzel muhafaza edebilir. Bileşimindeki kimyasallar, esansiyal yağlar ve vitaminler onu cilt bakımında çeşitli yollarla yararlı ve etkili kılmaktadır:
Yaşlanmaya Karşıtı Yararları: Adaçayındaki antioksidanlar, kırışıklıklar, ince çizgiler ve yaşlanma lekeleri gibi yaşlanmanın belirtilerini geriye çevirir. Bu antioksidanlar cilt hücrelerine zarar vererek cildin erken yaşlanmasına neden olan serbest radikallere karşı koruma sağlamaktadır. Bu otumsu bitki, serbest radikallerin saldırılarına karşı cildi koruyan, günlük hücre yenilenmesine yardım eden, yüz kırışıklıklarının başlamasını geciktiren ve en aza indiren kalsiyum ve A vitamini ile yüklüdür.
Yağlı Ciltler İçin Tonik: Adaçayı, yağlı ciltlerde sebum üretimini düzenleyen müthiş bir tonik olarak yarar sağlar. Yaklaşık 250 ml su içerisinde bir yemek kaşığı adaçayı yapraklarını kaynatarak ev yapımı bir tonik hazırlayabilirsiniz. Kaynamadan sonra 30 dk suda bekletin ve sonra yaprakları süzün, soğuduktan sonra yüzünüze hafif hafif sürün.
Cilt Problemlerinin Tedavisi: Bu mükemmel otsu bitkinin antibakteriyel özellikleri cilt enfeksiyonlarının oluşumunu önler. Ayrıca, akne tedavisine, egzema ve psoriasis semptomlarının rahatlamasına yardımcı olan anti-inflamatuar ve antiseptik özelliklere de sahiptir.
Adaçayının Saçlara İlişkin Yararları
Adaçayı ve özleri, saçlar için birçok şekilde yararlı bulunmuştur. Saç için olan yararlarının bazıları şöyledir:
Saç Kaybının Tedavisi: Adaçayı eski zamanlardan bu yana, saç kaybı ve kellik ile mücadelede kullanılmıştır. Erkek tipi kelliği tedavi etmede etkili olduğu bulunmuş olan beta-sitosterol ve 5-alpha reductase bileşenlerini içermektedir. 3 – 4 damla adaçayı yağını, eşit miktarlarda biberiye ve peppermint esansiyel yağı ile birlikte, 1 yemek kaşığı zeytinyağı içerisine karıştırıp dilüe edin ve bununla günde iki kez, sorunlu bölgenizi masajlayın.
Parlak Saçlar İçin Adaçayı İle Durulama: Adaçayı, saçlarınıza, ışıltı vermek için saç durulamada kullanılabilir. 250 ml suda 1 yemek kaşığı kuru adaçayı yapraklarını kaynatarak bu durulama suyunu hazırlayabilirsiniz. Saçlarınızı her zamanki gibi yıkadıktan sonra, en son olarak bu adaçayı suyu ile durulayın. Bu çay kepeği savmak için de yararlıdır.
Saç Büyümesini Uyarmak: Bir adaçayı ve biberiye kombinasyonu, saçınızı daha kalın, ışıltılı ve güçlü yapmak için mükemmeldir. Özellikle adaçayı, saçlı deri kan dolaşımını iyileştirdiği, saç teli folliküllerine daha fazla besleyici sağladığı için, yeni saç büyümesini teşvik etmede etkilidir. Bir adaçayı ve biberiye saç durulama suyu, suda iki otsu bitkiyi kaynatarak hazırlanabilir. Bu durulama suyu saç kalitenizi iyileştirebilir, kuru ve ince saçlarınızı yeniden canlandırabilir. Saçları kalınlaştırmak ve ışıltılı yapmak için, bunu, bir hafta boyunca her gün ya da haftada bir ya da iki kez kullanabilirsiniz.
Saçları Koyulaştırır: Adaçayı saç rengini koyulaştırmak için kullanılabilir. Bunun için yapmanız gereken şey onu, şampuandan sonra son durulama suyu olarak kullanmaktır. Taze adaçayı yapraklarının demlenme suyu gri saçları koyulaştırabilir kahverengi ve siyah saçları daha da koyulaştırıp, ışıltı verebilir.
Adaçayı Losyonu: Adaçayı saçlarınızı düzenlenebilir olması için ve dokusunu iyileştirmek için kullanılabilir. Basitçe, bir avuç dolusu kuru adaçayı yapraklarını, aynı miktarda biberiye yaprakları ile karıştırın. 200ml suyun içerisine koyun ve kaynatın. 3 dk yavaş yavaş kaynatmaya devam edin. 3 saat suda bekletin ve saçlarınıza şekil vermeden önce bu karışım ile masajlayın.
Adaçayının Sağlık Yararları:
Adaçayı sunduğu çeşitli sağlık yararları ile gerçekten bir lütuftur. Bu otumsu bitkiyi, Araplardan, Çinlilere kadar herkes sağlıklı bir yaşamın temel unsuru olarak tanımaktadır. Gerçekten, sağlığa yararlı nitelikleri nedeniyle, 2001 de Uluslararası Otsu Bitkiler Derneği tarafından ‘’Yılın Otu’’ ödülüne layık görülmüştü. Bu aromatik otun güçlü sağlık yararlarından bazıları şöyledir:
Anti-İnflamatuar Özellikler: Avusturyada Viyana Üniversitesi tarafından yürütülen bir çalışmaya göre, adaçayı mükemmel anti-inflamatuar özelliklere sahiptir. Adaçayı iltihabı gidermek için sıklıkla gargara ya da durulama şeklinde kullanılır. Adaçayı özleri, alkollü solüsyonu ve esansiyel yağları, tıbbi dükkanlarda kolaylıkla bulunur. Bu otsu bitkinin, ağız ve boğazın iltihaplı müköz membranlarını tedavi etmede dışarıdan kullanımı tavsiye edilmektedir.
Aşırı Terlemenin Tedavisi
Yeni br Alman çalışması, ya kuru bir yaprak ekstresi ya da demlenmiş adaçayı içmenin aşırı terlemeyi %50 kadar azaltabildiğini gösterdi. Terlemeyi ve beden kokusunu gidermeye yardımcı mükemmel bir koku gidericidir.
Hazımsızlık ve Sindirim Güçlüğünün Tedavisi
Adaçayı hafif mide-barsak problemleri ve hazımsızlık tedavisi için içsel olarak kullanılabilir. Midenin ve sindirim sisteminin zayıflığını tedavi edebilen mükemmel uyarıcı bir toniktir. Adaçayı ya da demlenmiş konsantre hali özellikle bu anlamda etkilidir. Gaz giderici etkisi, üst sindirim salgılarını, safra akışını, barsak hareketlerini ve pankreas fonksiyonunu uyararak hazımsızlık şikayetlerini kaldırabilir.
Boğaz Ağrısının Tedavisi:
Demlenmiş konsantre adaçayının, iltihaplı boğaz ve bademciklerin ve aynı zamanda boğaz ülserlerinin tedavisinde de etkili olabildiği bulunmuştur. Bu amaçla, bir tutam kuru adaçayı yapraklarını yaklaşık 100ml su içerisinde kaynatın ve 15 dk demleyin. Sonra yaprakları süzün ve bir parça bal ile tatlandırın. Bunu bir gargara olarak günde iki kez kullanmak rahatlama sağlayacaktır.
13. Dental Health:
Bu otumsu bitki diş ve dişeti bakımınızda da önemli bir rol oynayabilir. Dişeti hastalıkları, boğaz enfeksiyonları ve pamukcukları tedavi etmek için etkili bir ağız yıkama solüsyonu olarak kullanılabilir. Ağız aftlarından, pamukcuktan şikayetciyseniz, basitçe güçlü bir adaçayı ile gargara yapabilir ya da onu buz kaplarında dondurarak ve bu küplerden bir tanesini ağızda patlatarak ağızdaki yarayı rahatlatmak için kullanabillirsiniz.
Asthmanın Tedavisi:
Adaçayının anti-spazmodik etkisi kaslarda gerginliği azaltır ve asthma nöbetlerini önlemek için buharı içine çekerek kullanılabilir. Hava yollarında müköz tıkanıklığı kaldırmada ve aynı zamanda ikincil enfeksiyonları önlemede etkilidir.
Diyabeti Önler:
Birkaç çalışma, adaçayı yaprak özlerinin, karaciğerde depolanmış glukozun serbestleşmesini bloke ederek kan glukozu seviyesini düşüren anti-hiperglisemik özelliklere sahiptir. Basitçe söylemek gerekirse, tip 2 diyabette kolesterol ve trigliserit seviyelerine de etkilidir. Bununla birlikte bu iddianın doğruluğunu ispat etmek için daha fazla araştırma gereklidir.
Nörolojik Yararlar
Düzenli adaçayı tüketimi, Alzheimer’dan muzdarip kişilerde hafızayı ve bilgiyi işleme sürecini iyileştirebilir. Bu belki, adaçayındaki esansiyel yağlarda, beyindeki acetylcholinesterase(ach) iyileştirme özelliği bulunduğundan dolayı olabilir. Bu Ach enzimi konsantrasyonu iyileştirir ve Alzheimer ile birlikte olan hafıza kaybının tedavisinde yardımcıdır.
Kadınlar İçin Yararlı
Bu yarar adaçayındaki buruk, tanninlere bağlanabilir. Östrojenik etkilerinin, sütlerinin kesilmesini arzulayan kadınlarda ya da menapoz sırasındaki ateş basmalarını rahatlatmada yararlı olduğu bulunmuştur. Bununla birlikte, bu iddiayı kanıtlamak için yeterince klinik veri yoktur.
Depresyonun Tedavisi
Demlenmiş konsantre adaçayı, GABA ve Serotonin (5-HT3) reseptör antagonisti olan Thujone içerdiği için sıklıkla ‘’düşünenin çayı’’ olarak anılır. Konsantrasyonu ve dikkat süresini iyileştirmenin yanısıra, keder, depresyon ile mücadele etmede de yardımcıdır.
Kalp-Damar Üzerindeki Yararları
Üç parçalı adaçayı, salvigenin denilen bir flavon içerir. Bunun damar gevşeten etkisi kalp-damar hastalıklarına karşı bir koruma sağlar.
Diğer Yararlar
Adaçayı yağı, güçlendirici, canlandırıcı, sert, sıkılaştırıcı, terletici ve uyarıcı özellikleri ile bilinen camphene, cineol, borneol ve bornyl acetate gibi uçucu esansiyel yağları içerirler. Bu yağ, kas sertliği, romatizma ve diğer nörolojik durumlar gibi ağrılı hastalıkları gidermek için dıştan kullanılabilir. Bundan ayrı olarak, sinirlilik, stress, yorgunluk, başağrıları ve anksiyete için aromaterapide de kullanılır. Konsantre demli adaçayı ya da adaçayının, tifo ateşi, safra fazlalığı, karaciğer problemleri, böbrek sorunları, akciğer ya da mide kanamaları ve kızamık tedavisinde de yararlı bir ilaç olduğu düşünülür.
Adaçayını tavsiye üzerine tüketiyorsanız, tüm bu yararlı etkilerine rağmen, hoş olmayan yan etkilerinin de farkında olmalısınız. Ada çayından çok fazla tüketmek, baş dönmesine, karın ağrısına, bulantı ve kusmaya yol açabilir. Çok fazla adaçayı, karaciğer hasarlarına ya da epileptik krizlere benzer nöbetlere bile yol açabilir. Eğer her adaçayı içtiğinizde ciddi yan etkilerini deneyimliyorsanız mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
Adaçayının Besinsel Değeri
Adaçayı, sağlık yararlarını ve tıbbi özelliklerini zengin besleyici değerine borçludur. Bu otsu bitki kimyasal bileşenler, vitaminler, mineraller ve esansiyel yağlardan türemiş bir bitki ile doludur. Besinsel profil şöyledir:
A Vitamini: Adaçayı A vitamininden oldukça zengindir. 100gr kuru adaçayı tozu yaklaşık 5900 IU (International Units) A vitaminine eş değerdir. Bu da %196 RDA (recommended Daily Allowance)’a eşdeğerdir.
C Vitamini: Taze adaçayı yaprakları antioksidan C vitamininden zengindir. 100 gramı, bu vitaminin 32.4mg ya da %54 RDA’sına eşdeğerdir.
B Vitaminileri: A vitamini ve C vitaminine ilave olarak, bu otsu bitki, istisnai, folik asit, pyridoxine, thymin ve riboflavin gibi, B kompleks vitaminler grubunu içermektedir. Tavsiye edilen günlük seviyelerinden çok daha fazla miktarlardadır.
Mineraller: Hem taze hem de kuru adaçayı, potasyum, kalsiyum, manganez, çinko, demir ve bakır gibi iyi bir mineral kaynağıdır.
Esansiyel Yağlar: Adaçayı, ketonlar, a-thujone ve β-thujone, içeren esansiyel yağların muhteşem kombinasyonu olarak bilinir. Adaçayı yaprağı, cineol, borneol, tannic asit, chlorogenic, fumaric, caffeic ve nicotinic asit, nicotinamide, flavonlar, glycosides ve östrojenik maddeler, aynı zamanda cornsole ve cornsolic asit gibi bazı bileşenleri içerir.
Doğa her türlü cevabı bünyesinde barındırır, sadece yeterince dikkatli bakmalıyız!
Muhteşem adaçayı yararlarını keşfettiğinizde doğal otların iyiliğini anlayacaksınız.
Sağlıklı kalmak için doğal otları kullanıyor musunuz? Adaçayı ile olan deneyimlerinizi burada bizimle paylaşır mısınız?